Vrijdag 2 februari 2024 - ‘t Kerkske

Kapelsestraat 182 - Kapellen

Op vrijdag 2 februari 2024 zal Geert Sels een lezing geven over ‘Kunst voor das Reich’ tijdens WO II, een zeer actueel onderwerp. Ook in Kapellen zijn er heel wat kunstwerken weggehaald; sommige zijn inmiddels terug. Als geen ander kan Geert Sels hierover een presentatie geven. Hij werkte als journalist voor VRT en De Morgen, en is sinds 1996 cultuurredacteur bij De Standaard. Hij schrijft over architectuur, cultuurbeleid, kunstvervalsing en roofkunst.

Terwijl WO II dood en vernieling bracht, vond er onder de radar een gigantische kunstdrainage plaats. Vanuit de bezette gebieden versleepten de nazi’s kunst naar Duitsland om ambitieuze collecties op te zetten, ook in België.

De Standaard-journalist Geert Sels ging op zoek langs welke trafieken belangrijke schilderijen van Memling, Van der Weyden, Jordaens en Cranach ons land verlieten. Hij legt de puzzelstukken bij mekaar die hij aantrof in de archieven van Parijs, Den Haag, Koblenz en Brussel. Aan de hand van beeldmateriaal en archiefdocumenten leert u hoe privéverzamelaars, kunsthandelaars en grote veilinghuizen meegingen in het nazi-programma.

Amerikaans soldaat inspecteert op 24 april 1945 de opslagplaats in de Schlosskirche te Ellingen, Duitsland   -   Foto: US Department of Defense

Na de oorlog keerden sommige schilderijen terug naar ons land. De meest vooraanstaande Belgische musea hebben kunstwerken die ooit in nazi-Duitsland waren ondergebracht. Tal van belangrijke schilderijen waar we bewonderend naar kijken hebben een donkere historiek, en zaten in de collecties van Hitler en Göring. Hun herkomst is onopgehelderd. De publicatie van ‘Kunst voor das Reich’ leidde tot parlementaire vragen. Naar aanleiding daarvan kondigde de Vlaamse minister van Cultuur aan dat hij geld zou vrijmaken om de herkomst van deze werken uit te klaren. Na het boek kregen enkele Belgische musea een claim van vroegere eigenaren om schilderijen terug te vragen. Over welke schilderijen gaat het? En waarom worden ze teruggevraagd?

Dé ontdekking van ‘Kunst voor das Reich’ is dat België tijdens de oorlog een unieke positie bekleedde. Veel kunst werd via een omweg langs Nederland of Frankrijk naar nazi-Duitsland afgevoerd. Daardoor zijn er nog steeds schilderijen met een Belgische herkomst in onze buurlanden. Waar hangen de Colijn de Coter en de Frans Francken die Hermann Göring in Hotel Métropole in Brussel kocht? Andere werken vonden hun weg naar grote Amerikaanse musea en zelfs naar Jekaterinenburg in Rusland. En de Belgische Memling die Hermann Göring bij zich had toen de Amerikanen hem arresteerden, waar zou die naartoe zijn?

Geert Sels is cultuurredacteur van De Standaard. Daarnaast is hij geassocieerd onderzoeker van het CegeSoma, Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij. Voor een reeks over nazi-roofkunst kreeg hij de Loep voor de beste onderzoeksjournalistiek in Vlaanderen en Nederland. In 2016 volgde een reeks artikels over schilderijen die tijdens de oorlog uit België verdwenen en die zich nog steeds in het buitenland bevinden. Hij schreef in 2017 het themanummer ‘Kunst voor Das Reich’ voor het magazine Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, waarin hij aangaf dat niet alle oorlogskunst in de Belgische musea een sluitende herkomst heeft. Eind 2022 verscheen het boek ‘Kunst voor das Reich’, het resultaat van acht jaar onderzoek.

Praktische info:

Wanneer: Vrijdag 2 februari 2024 om 19.30 u.

Waar: ‘t Kerkske, Kapelsestraat 182 te Kapellen. Er is een ruime parking.

Prijs: leden: € 7 per persoon, ook gezinsleden (lidgeld 2024 al betaald!)

€ 10 voor niet-leden.

In de prijs is een drankticket inbegrepen. Inschrijven is VERPLICHT vóór 15 januari 2024 via e-mail info@heemkring-hoghescote.be met vermelding van het aantal mensen. Het aantal deelnemers is beperkt.

Na onze bevestiging verwachten wij uw betaling op rekeningnummer: BE18 4137 2050 7165 van Koninklijke Heemkring Hoghescote vzw, met vermelding ‘Geert Sels en aantal personen’.

De volgorde van betaling bepaalt jouw deelname.